Rzeźby z metalu schowane pośród drzew. Wiesz, gdzie są?

Powstały w 1968 roku na wolskie Biennale Rzeźby w Metalu i tworzyły galerię samochodową - stały bowiem między dwoma jezdniami ul. Kasprzaka. Dziś, znajdują się na odizolowanym arteriami skwerze, który za kilka dni przez Wolskie Centrum Kultury zostanie symbolicznie nazwany Skwerem Rzeźby.

Spacerując po Woli i odkrywając jej zakątki możecie natknąć się na grupę kilkunastu nietypowych, abstrakcyjnych rzeźb, które znajdują się na skwerze im. płk. Zdzisława Kuźmirskiego-Pacaka na Odolanach. Skwer ten, o trójkątnym kształcie mieści się u zbiegu ulic Wolskiej i Kasprzaka. Historia rzeźb sięga 55 lat wstecz i momentu, kiedy na Woli w 1968 roku odbyło się I Biennale Rzeźby w Metalu.

Wydarzenie to było pokłosiem sukcesu biennale elbląskiego, które odbiło się wtedy szerokim, pozytywnym echem. Autorom pomysłu zależało na tym, by wyprowadzić sztukę spoza muzeum i sal wystawowych na ulicę, by móc kształtować i uwrażliwiać ówczesnego człowieka. Biennale warszawskie tę myśl kontynuowało. Na ul. Kasprzaka, w ramach tzw. stałej Ekspozycji Dużych Rzeźb, stanęło wówczas 60 form wykonanych przez 35 artystów, które razem stanowiły blisko trzykilometrową galerię sztuki. Była to galeria samochodowa, bowiem rzeźby znajdowały się między dwoma jezdniami, dzięki czemu najlepiej je było widać właśnie zza szyb samochodu.

To nie jedyny wolski akcent w tej całej historii. W imię współpracy artystów wraz ze środowiskiem robotniczym, do prac nad biennale włączono zakłady pracy, które oferowały artystom materiały, zaplecze techniczne oraz fachową pomoc w odlaniu prac. Główny patronat nad wydarzeniem objęły słynne wolskie Zakłady Radiowe im. Marcina Kasprzaka, ale w prace włączyły się także inne PRL-owskie przesiębiorstwa, m.in. FSO - Żerań, Huta Warszawa, Instal czy Mennica Państwowa.

Dziś, pamiątkę po wydarzeniu stanowi 17 prac, które uchowały się do tej pory, choć nie w pierwotnej lokalizacji. Wszystkie znajdują się na wcześniej wspomnianym skwerze im. płk. Zdzisława Kuźmirskiego-Pacaka. Osiem z nich po renowacji trafiła tam w 2010 r. z okolic skrzyżowania ulic Prymasa Tysiąclecia i Górczewskiej, gdzie niegdyś je z Kasprzaka przeniesiono. Ostatnie dziewięć z oryginalnego miejsca zniknęły dopiero w 2017 roku, wraz z decyzją o budowie trasy tramwajowej wzdłuż ul. Kasprzaka. Najsłynniejszą z prac jest rzeźba Żyrafa wykonana przez Władysława Frycza, kuratora biennale.

Skwer wraca do użytku. Wolskie Centrum Kultury doda mu życia.

- Po przebudowie skrzyżowania ulic Wolskiej i Kasprzaka wraca do użytku położony pomiędzy nimi skwer im. płk. Zdzisława Kuźmirskiego-Pacaka. Tym samym znowu można oglądać z bliska ustawione na skwerze charakterystyczne metalowe rzeźby. A właśnie w tym roku obchodzą swoje 55-lecie: powstały w 1968 roku w ramach Biennale Rzeźby w Metalu i przez ponad półwiecze wrosły w krajobraz Woli. „Żyrafa” autorstwa Władysława Frycza stała się wręcz ikoniczną figurą dzielnicy. - informuje Wolskie Centrum Kultury, które z tej okazji planuje wiele wydarzeń na skwerze.

Najbliższe z nich odbędzie się 20 maja o godz. 15:00, kiedy to skwer zostanie symbolicznie nazwany Skwerem Rzeźby na Woli. Przez całe popołudnie wszyscy mieszkańcy i mieszkanki Odolan, Ulrychowa i innych pobliskich osiedli będą mogli przyłączyć się do świętowania: zapoznać się z historią rzeźb, skorzystać z zajęć ruchowych i edukacyjnych dla dzieci i dorosłych, czy po prostu spotkać się w przyjemnej sąsiedzkiej atmosferze. Poniżej przedstawiamy harmonogram wydarzenia:

• 15:00 Spacer historyczny
  Spacer z opowieściami o rzeźbach znajdujących się na skwerze poprowadzi Konrad Schiller, historyk sztuki i Kierownik Muzeum Woli.
• 15:30 Lemoniada za rysunek
  Zapraszamy do rysowania okolicznych ciekawostek i tworzenia wspólnej wystawy plenerowej. Na uczestników akcji będą czekać pyszne napoje. Działanie prowadzi animatorka kultury, Katarzyna Jedynak.
• 16:00 Pilates na trawie
  Warsztaty ruchowe dla osób w każdym wieku, podczas których będziemy rozciągać mięśnie i uelastyczniać ciało, prowadzi Dorota Porowska.
• 16:00 Zbiórka wspomnień
  Do dzielenia się wspomnieniami i osobistymi historiami związanymi z rzeźbami zapraszają Klara Lewandowska i Weronika Siemińska. Zebrane historie pomogą nam stworzyć wystawę o metalowych rzeźbach na Woli.
• 17:00 Obserwacja rzeźb
  Ćwiczenia koncentracji, pamięci i konceptualnego sposobu myślenia prowadzi Dorota Porowska, artystka, reżyserka, choreografka.
• ??:?? Akcja artystyczna
  Podczas wydarzenia odbędzie się działanie artystyczne w okolicach skweru, szczegółów będzie można dowiedzieć się na miejscu.

Otwarcie Skweru Rzeźby na Woli będzie stanowić również inaugurację Sympozjum Artystyczno-Badawczego – nowego, eksperymentalnego formatu Wolskiego Centrum Kultury. W ramach Sympozjum na Skwerze Rzeźby i w okolicy przez całe lato będą prowadzone warsztaty, spacery, spotkania, wystawy i inne działania. Do tworzenia wystawy zaproszeni są także mieszkańcy, których WCK zachęca do przesyłania zdjęć, spisanych wspomnień i opowieści oraz wszelkich pamiątek i dokumentów, w których pojawiają się rzeźby: od fotografii wspinania się na „Żyrafę”, poprzez dziecięce rysunki rzeźb i okolicy, po historie sporów o kolor i lokalizację tych obiektów. Zebrane materiały, opowieści i przedmioty posłużą nam do stworzenia wystawy opowiadającej o losach wolskich rzeźb. Więcej informacji tutaj.

Rzeźby na skwerze im. płk. Zdzisława Kuźmirskiego-Pacaka | Fot. Hubert Malczewski | Gazeta Woli